Vol trots presenteer ik mijn mede Dutchie in Florence Joyce Oosenbrug. Onze gedeelde passie voor taal(grapjes), flauwe opmerkingen en ellenlange gesprekken waarin we een poging doen te begrijpen waarom Italianen zijn zoals ze zijn, leidde tot de vraag: zeg, wil jij niet eens voor mij gastbloggen? Sì, perchè no? (ja, waarom niet?). Hier is het zeer geslaagde resultaat. Enjoyce! Zie je, dat bedoel ik nou…zo flauw.

Koffie met kletskoek

Het is de perfecte locatie om tegelijkertijd een ontbijtje te nuttigen, krantenkoppen te scannen, rekeningen te betalen, de weersvoorspelling te horen, je dagelijkse shotje opstartcafeïne in te nemen en de nieuwtjes in de wijk te weten te komen; de koffiebar op de hoek. De mijne is simpel doch effectief. En bovendien het enige moment van de dag dat het me lukt om te midden van mijn geliefde Italianen efficiënt een heleboel dingen in korte tijd gedaan te krijgen. Een goed humeur en dus een goed begin van de dag verzekerd.

Bar Il Sorriso (De Glimlach)

Vanaf mijn voordeur is het exact 62 passen tot ik Massimo met groot enthousiasme ciao bella hoor zeggen. Dat is echter niet meer dan een alledaagse groet heb ik inmiddels geleerd; als hij overdreven buongiorno bellissima schalt, weet ik dat hij pas echt een goed humeur heeft. Hij is trotse eigenaar van De Glimlach, een enigszins volks koffiebarretje annex tabaccheria. Zijn mamma, immer een paarsgestreept schortje over haar iets te dikke buik, springt er in de piekuren bij. Een eenvoudig, maar oprecht duo dat je dag beslist een stuk vrolijker stemt.

Hij weet inmiddels precies wat ik ´s ochtends nodig heb en wat ik lekker vind. Hij weet wanneer ik om een praatje verlegen zit, of wanneer hij juist even niks moet zeggen. Hij weet van mijn baan, mijn huis, mijn vriend, mijn fiets, mijn vriendinnen, mijn kapper, mijn hobby’s en mijn desinteresse voor zijn voetbalclub. Hij vindt mijn accent schattig en mijn haren betoverend, maar hoopt vooral dat ik morgen weer kom. Zijn dag is goed als ik zeg dat zijn koffie weer heerlijk heeft gesmaakt.

De koffiebar is in Italië een onmisbaar onderdeel van het dagelijks leven. Het is niet alleen een essentieel ontbijtritueel, maar ook immer bevredigend voor een goede lunch, merenda tussendoor of de aperitivo ’s avonds. Voor een koffieafspraak met een vriendin, een meeting met collega’s  of een privéles met een student is er bovendien altijd plek én sfeer. Een sociaal-culturele ontmoetingsplaats dus voor alle rangen en standen Italianen met dezelfde behoefte: koffie, voedsel en geklets. Veel geklets. 

’s Ochtends tussen 7 en 8 is het er het drukst. Mensen schreeuwen er soms letterlijk hun favoriete bestelling door en wel precies zoals het hen belieft; cappuccino met extra hete koffie maar zonder cacao, een marocchino mét cacao, caffè macchiato, espresso in een kopje van glas, of juist een corto in een cappuccinokopje. Orzo of decaffeinato. Een dubbele of Americano. Met een scheutje drank, een wolkje melk, of gewoon normale. Suiker er eerst in. Een voorverwarmd kopje. Met een glaasje water ernaast. Maar Massimo is niet gek te krijgen. Zuivere koffie, die man!

Dan worden er praatjes gemaakt. Gemeentewerkers in oranje overalls die er hun pauze houden, menen precies te weten hoe zij ‘hun’ Fiorentina zouden leiden. Een felle discussie inclusief illustrerende handgebaren over rivaliserende voetbalclubs volgt. De oude buurtgek is echter even afgeleid als er een groepje tienermeisjes binnenkomt om kauwgom te kopen, terwijl zij giechelend over de jongens op de scooters buiten babbelen. De deftige dame met een hondje dat een jasje draagt, klaagt openlijk over haar lichamelijke ongemakken. Dan mengt ze zich in een gesprek over het voorspelde weer met de moeder van de barman – wat mij betreft immer een sterk staaltje koffiedik kijken, want in het dal waar Florence ligt weet je werkelijk nooit wat het weer kan gaan doen. De man achter de gokkast is eigenlijk de enige die niet praat. Maar ja, die is dan ook niet op de koffie.

Het is voor mij altijd weer een moment van intens geluk om dit koffietheater mee te maken. Dan misschien wel zonder koekje – kletskoppen zijn er altijd. Het is Italië op z´n doodgewoonst, maar tegelijkertijd allerbest.

Cenci, of chiacchiere. Foto: Wikimedia Commons, Clop

Nog een leuk weetje: in Italië wordt een bepaald type koekjes voornamelijk rond carnaval gegeten. In Toscane heten deze zoetigheden cenci, maar in Sicilië worden ze chiacchiere genoemd, oftewel kletspraatjes! Misschien toch lekker voor bij de koffie?